Terwispel
Terwispel leit yn it westen fan 'e gemeente Opsterlân, tichtby Gorredijk, it grutste sintrum fan Opsterlân. Terwispel is ien fan 'e âldere delsettings yn 'e gemeente en wie eartiids in boeredoarp.
Twa soarten lânskippen
Terwispel leit krekt tusken twa soarten lânskippen. Oan 'e westkant is in iepen lânskip, wylst oan 'e eastkant it saneamde coulisselânskip is. Dit is in gebiet mei in protte greiden omjûn troch beammen. It doarp is in miks fan in dykdoarp (boud lâns in dyk) en in wetterregiodoarp (boud lâns in wetterrin). It doarp is ûntstien om 'e dyk 'De Streek' en it kanaal 'De Nieuwe Vaart' hinne.
Neamd nei wetter
Tichtby Terwispel streamt It Alddjip (ek wol Koningsdiep neamd). Dit wetter hie ferskate sydstreamen, wêrûnder de Wispel. It doarp Terwispel hat syn namme oan dizze sydtûke te tankjen.
In grut mar earm doarp
In pear ieuwen lyn wie Terwispel in grut doarp qua oerflakte. Tegearre mei it doarp Beets waard it de 'heaskuorre fan Opsterlân' neamd. Yn 1664 waard de hjoeddeiske Bûtewei sels de "Wispeler Hooywech" neamd. Terwispel wie in tige útwreide doarp tusken Gorredijk , Langezwaag , Aldeboarn en Nij Beets . Mar it doarp wie noch tinbefolke en de minsken wiene net ryk.
Yn 'e 19e iuw groeide Terwispel rapper troch turfwinning (it winnen fan turf). Dit late ta it ûntstean fan nije buorskippen lykas Venebuurt, Kolderveen en Tynje. De striid tsjin it wetter spile ek in grutte rol yn 'e skiednis fan it doarp. Yn 'e 15e iuw groeven de bewenners bygelyks de Wispelder Walle. Dit wie in soarte fan dyk om it doarp te beskermjen tsjin oerstreamingen fan 'e Ie en de Wispel.
It Nije Kanaal en de Spaltenbrêge
Yn 1852 waard de Nieuwe Vaart groeven. Dit kanaal ferdielde Terwispel yn twa dielen. De brêge dy't beide dielen ferbynt hjit dêrom de Spaltenbrêge. By de brêge waard ek in koöperative suvelfabryk boud. Tsjintwurdich is de Nieuwe Vaart ûnderdiel fan de Turfroute. , in rekreatyf farrûte troch Opsterlân en Súdeast-Fryslân.
