18. Pitertsjerke
De earste tsjerke fan Lippenhuizen waard wierskynlik boud yn 'e fjirtjinde iuw of wat earder, om't Lippenhuizen neamd wurdt yn 'e kapellist fan 1315, dy't alle tsjerken neamde dy't ûnder it distrikt Bornego foelen, dêr't Lippenhuizen ek ta hearde. Dizze tsjerke stie op in ferhege, omheind tsjerkhôf en hie gjin toer. Lippenhuizen wie katolyk oant 1566.

Tsjerke skets:
- Lokaasje: Yn it sintrum fan it doarp
- Jier: 1743
- Soart gebou: Halltsjerke
- Gebiet: 258 m2
- Denominaasje: Protestant
- Hjoeddeiske posysje: Religieus (PKN)
Eigenskippen fan 'e tsjerke
Eigner | Religieuze mienskip |
Adres, postkoade | De Buorren 30, 8408 HH |
Monumintestatus | Nasjonaal monumint nûmer 31859 |
Arsjitekt | Ûnbekend |
Arsjitektoanyske styl | Neoklassisisme / eklektysk |
Permaninte objekten en muorrekeunst | Gevelstiennen mei datums op 'e foargevel. Boerden mei oersjoch fan predikanten. |
Begraafplak | Ja |
Terrein | Ferhege grûn, fjouwerkant stik lân omsletten troch in hek. Omjûn troch in bûkehage. In ûndjippe sleat om it terrein hinne. Lâns in part fan 'e hage iken en oare beammen. |
Tagonklikens en parkeare | Sintraal yn it doarp mei goede tagonklikens. Parkeare lâns de haadwei is beheind. Parkeare is mooglik binnen in pear minuten rinôfstân. |
Boarnen | Ynstânsje foar Kultureel Erfgoed fan Nederlân SA! Media www.kerkenorgel.nl |

It ferhaal fan 'e Pitertsjerke
De earste tsjerke fan Lippenhuizen waard wierskynlik boud yn 'e fjirtjinde iuw of wat earder, om't Lippenhuizen neamd wurdt yn 'e kapellist fan 1315, dy't alle tsjerken neamde dy't ûnder it distrikt Bornego foelen, dêr't Lippenhuizen ek ta hearde. Dizze tsjerke stie op in ferhege, omheind tsjerkhôf en hie gjin toer. Lippenhuizen wie katolyk oant 1566.
Yn 1743 waard in nije tsjerke boud troch oannimmer Albert Tjebbes, lijstmakker Coop Berents en glêsmakker Pier Wijtses Madhuysen om de foargonger te ferfangen. De hjoeddeiske tsjerke waard yn 1860 boud út 'e rekonstruksje fan 'e tsjerke út 1743. De Piterkerk is in halltsjerke mei in trijesidige koarôfsluting. It tsjerkegebou hat healrûne sletten finsters yn ferdjippe fjilden dy't foarme binne troch lesenen.
De tsjerke hie yn it earstoan gjin toer. De geveltoer mei spits waard yn 1862 tafoege foar 2221 gûne en 22,5 sint. It ûnderste diel fan 'e toer dêr't de klok stiet wie eartiids fan hout, mar waard yn 1930 ferfongen troch leisteen. Yn dit jier waard ek de westlike gevel restaurearre.
Mei de tafoeging fan 'e toer waard in klok oan it gehiel tafoege. De tsjerkewachters kochten in brûkte, meganyske klok fan baronesse Van Lynden foar 300 gûne, dy't troch de Lippenhuister klokkenmakker Snoek yn 'e toer ynstalleare waard. Klokkenmakker Van Bergen levere de nije klok. Tidens de Twadde Wrâldoarloch waard de klok meinommen troch de besettingsmacht. Yn 1949 waard in nije klok kocht mei jild dat troch ferskate kampanjes ynsammele wie. Der binne lûdsgatten oan elke kant fan 'e toer. De waarwizer op 'e toer is in hoanne, krekt as de waarwizer op it dak fan it skip.
Yn 'e Pitertsjerke stiet in inkele hânmjittige oargel út 1859, makke troch Van Dam en soannen út Leeuwarden. De tsjerkebank hat wapens en trije koperen kroanen. De preekstoel is santjinde-ieusk, mei treppen, eftermuorre en klankboerd, útfierd mei houtsnijwurk. Dizze komt út 'e foarige tsjerke en is wierskynlik om 1660 hinne makke.
De kroonluchters waarden yn 1866 oankocht foar de jûnstsjinsten. Se waarden makke troch in bepaalde Adriani út Leeuwarden. Yn 1931 waarden se geskikt makke foar elektrysk ljocht. It plafond fan 'e tsjerke befettet gipsornaminten yn in barokpatroan. Yn 1968 waard it ynterieur fan 'e tsjerke renovearre. Under de flier leine 9 grêfstiennen, wêrfan 5 yn goede steat liken te wêzen. Dizze waarden oan 'e koarkant pleatst foar de fêste banken. Yn 'e tsjerke binne buorden mei de nammen fan 'e pastoaren.
Yn 2015 waard ek in wiidweidige restauraasje útfierd, mooglik makke troch stipe fan it doarp fia sponsoraksjes. It oargel waard opknapt. De fokus lei op multifunksjoneel gebrûk fan it gebou. In toilet en keuken waarden tafoege, lykas in sintrale ferwaarming. Ek waard in poadium tafoege. Tsjintwurdich wurdt de tsjerke brûkt as in multifunksjoneel sintrum en wurde dêr hiel geregeld konserten hâlden. De Protestantske Mienskip fan Lippenhuizen/Hemrik wurket sûnt jannewaris 2021 ek gear mei de PKN-mienskip fan Gorredijk. Moanliks wurdt in tsjerketsjinst hâlden yn 'e Pitertsjerke. De tsjerke is ek iepen yn 'e simmermoannen as ûnderdiel fan Tsjerkepaad.