24. Herfoarme tsjerke
De herfoarme tsjerke fan Terwispel is in karakteristike doarpstsjerke mei in redusearre toerlichem, boud yn 1864. Op itselde plak stie earst in tsjerke út nei alle gedachten de fjirtjinde iuw, dy't teistere waard troch in desimberstoarm in jier earder. Oars wie dit net de earste tsjerke dy't Terwispel hie. Om 1100 hinne stie der al in tsjerke op wat no krusing Alde Dyk en Mouwewei is, dy't neffens oerlevering troch bliksemynslach ferwoaste waard. Dizze lokaasje stiet no noch bekend as ûnwaarskamp. Tidens de ôfbraak fan de midsiuwske tsjerke op de hjoeddeiske lokaasje waard der ûnder de flier in byldsje fan Sinte Barbara fûn, beskermhillige fan ûnwaar en bliksem, mooglik ferwizend nei de midsiuwske tsjerke op de âlde lokaasje.

Tsjerke skets:
- Lizzing: Oan trochgeande wei bûten it doarp
- Jiertal: 1864
- Soart gebou: Halltsjerke
- Oerflak: 237 m2
- Denominaasje: Protestantsk
- Hjoeddeistige funksje: Wenjen
Eigenskippen fan 'e tsjerke
| Eigner | Religieuze mienskip | 
| Adres, postkoade | De Streek 25, 8407 EE | 
| Monumintestatus | Ryksmonumint nûmer 513159 | 
| Arsjitekt | Ûnbekend | 
| Arsjitektoanyske styl | Neoklassisisme mei eleminten wetterskipsstyl | 
| Permaninte objekten en muorrekeunst | Stiftingsstien út 1864 mei nammen oprjochters. | 
| Begraafplak | Ja | 
| Terrein | Fjouwerkant perseel omringe troch boekehage, útsein oan de noardkant dêr't in konifearehage de skieding foarmet mei it oarspronklike diel mei it nije diel fan it tsjerkhôf. | 
| Tagonklikens en parkeare | Beheinde parkeargelegenheid. Berikberens is ridlik, oan in trochgeande haadwei binnen it doarp | 
| Boarnen | Ynstânsje foar Kultureel Erfgoed fan Nederlân SA-media www.monumenten.nl | 

It ferhaal fan de Herfoarme tsjerke
De herfoarme tsjerke fan Terwispel is in karakteristike doarpstsjerke mei in redusearre toerlichem, boud yn 1864. Op itselde plak stie earst in tsjerke út nei alle gedachten de fjirtjinde iuw, dy't teistere waard troch in desimberstoarm in jier earder. Oars wie dit net de earste tsjerke dy't Terwispel hie. Om 1100 hinne stie der al in tsjerke op wat no krusing Alde Dyk en Mouwewei is, dy't neffens oerlevering troch bliksemynslach ferwoaste waard. Dizze lokaasje stiet no noch bekend as ûnwaarskamp. Tidens de ôfbraak fan de midsiuwske tsjerke op de hjoeddeiske lokaasje waard der ûnder de flier in byldsje fan Sinte Barbara fûn, beskermhillige fan ûnwaar en bliksem, mooglik ferwizend nei de midsiuwske tsjerke op de âlde lokaasje.
De hjoeddeiske tsjerke is in sealtsjerke besteande út fjouwer traveeën mei trijesidige koarsluting, optrokken yn brune bakstiennen. It opgeande muorre wurdt ge-lied troch lisenen en in gevellyst. Yn de sparfelden binne houten rûnbôgefinters mei radiale roedever-dieling en kleurd glês pleatst. It sealtek is bedekt mei swartglazuere weagen Fryske pannen. De koarsluting is fersierd mei in smei-izeren orna-mint en in hûn as wynfaan. De ynsletten risale-arjende toer bestiet út trije boulagen mei hoeklise-nen. De twadde boulaach hat in rûnbôgefinster mei ien fan de twa wizerplaten oan de toer. Op de boppeste boulaach fan de toer is de klokkestoel mei oan alle fjouwer kanten dûbele galmgatten. De toer wurdt ôfsluten troch in houten gevellyst. De achtsidige ynsnoerde spits is belein mei laaien yn Ryndekking. Boppe-op de spits in toerkrús yn de foarm fan in appel en werhaan. De oare siden fan de toer dy't boppe de dakskylden útstekke binne ûngeleed. Oan wjerskanten fan de toer is de oanset it skip fan de tsjerke.
De koarte westlike gevelwanden hawwe likegoed twa rûnbôgefinsters, wêrfan dy oan de noardkant noch it oarspronklike izeren harnas hat. De weromleine tagongsdoar oan de westside is krekt as de rûnbôgeramen ûnder strekse rûnbôge-omlisting. Boppe de tagongsdoar in tinkstien mei opskrift ferwizend nei de earstesteenlegging op 11 juny 1864. De súdkant fan it skip hat ek in tagong mei natuerstiennen slút- en aanzetstiennen en in plint is de westlike travee. Yn de oare traveeën binne houten rûnbôgefinsters mei kleurd glês pleatst. De meast eastlike muorre is ticht. Oan de noardkant fan it skip binne likegoed trije rûnbôgefinsters te sjen.
It ynterieur is noch foar it grutste part oarspronklik. De flier is fan hout, de wanden en it tonferwulf binne stúke. De wand wurdt ôfsletten troch in fries tusken de profyllisten en per travee geleed troch konsolepearen, dy't oerienkomme mei de trekstangen. By de wanden lâns is in houten lambrisearring oanbrocht mei dêroan de tsjerkebanken befêstige. De bankwangen oan it middenpaad hawwe izeren rozetten. It doophek is pleatst oan de eastside, tsjin de eastlike wand in dooptún mei dêryn de preekstoel en tsjerkeriedsbanken. Alle meubilêr, útsein de preekstoel, hat in imitaasjeskildering. De santjinde-iuwske preekstoel hat in fiifsidige kuip mei op elke hoeke in Doaryske pilaster tusken de rûnbôgepanelen, in trep mei izeren spilen, in luifelfoarmich klankboerd oan in stang mei op de list sneden en beskildere blomfersierings en in bekroaning fan getten izer. It tweeklaviersoargel mei haadwurk en boppewurk is makke yn 1878 troch L. van Dam en Soannen út Ljouwert.
De tsjerke is yn gebrûk foar religieuze doelen en nimt diel oan Tsjerkepaad.